گفتگو با اقای حسن نرگس خانی شهادت خوان

باعرض سلام خدمت حاج آقای فرزان عزیز وهمه ی دوستداران امام حسین وتمام کسانی که به نوعی علاقه من به تعزیه و اهل بیت و سوگواری های امام حسین هستند . بنده حسن نرگس خانی 42 سال سن دارم واهل دلیگان هستم واز سن 8 سالگی مادرم نذر کرده بود که من را ببرد در هیئت های مذهبی وداخل هیئت ها ویک جوری بشود که من مداح بشوم ویک استادی بود به نام حاج میرزا حسین معینی دلیگانی که ایشون عالم بود وهم مرشد تعزیه بود ومنبر هم میرفت وموعظه میکرد وتفسیر قران هم میکردند یک هیئت تعزیه خوانی در حسینیه دلیگان بود که پیشینیان بودند از بچگی من رفتم خدمت اون عزیزان وشروع به فعالیت در تعزیه خوانی کردم وروز اولی که وارد تعزیه خوانی شدم تعزیه شهادت ابوالفضل بود که نقش سکینه را بمن دادند و وارد تعزیه شدم روز اول هیچ کلامی را نتونستم بخوانم وگویا بشم ومنبعدش دیگه تمرین کردم وبا همکاری استادان ودر جوار ذاکرهای امام حسین شروع به فعالیت نمودم وعلاقه مند به تعزیه شدم وتا این سال که در خدمت عزیزان هستم ... 

یعنی الام مدت 35 سال است که سابقه تعزیه خوانی دارید ؟؟؟ 
بله 35 سال است که توی کار تعزیه هستم ومحضر خیلی از اساتید ودر خیلی از حسینیه ها ، شهرها ، وروستاها انجام وظیفه کرده ام .... 
جناب نرگس خانی فرزندتان هم علاقه به تعزیه دارد ویا مثل خیلی ها از شغل بابا شون راضی نیستند ایشون هم راضی نیست ؟؟؟  نه خانواده مون همه مذهبی هستند  منجمله خانمم که خواهر شهید است وخودش یکی از علاقه مندان امام حسین است بچه ها هم هم دخترم وهم پسرم علاقه وافری به تعزیه خوانی  دارندوتعزیه را از عمق قلبشان دوست دارند حتی دخترم با سن کوچولو بود توی خونه برام سکینه میخواند ونسخه های بچه خونی های تعزیه را هم خیلی زیبا میخواند پسرم هم که خیلی از تعزیه ها را خوانده از جمله پسر حر ، طفلان مسلم ، سکینه عباس وعلی اکبر ، عبدالله امام حسین وسکینه مجلس امام حسین خیلی از نسخه های بچه خونی را خوانده است حتی نقش قاسم بن الحسن را هم در تعزیه ابوالفضل خوانده ولی منبعد حالا دیگه علاقه مند به درس شده وانشاالله بعد اگر خدا خواست میاد وتعزیه میخونه .... 
آقای نرگس خانی حتما" شما هم مثل سایرین علی اکبر خوانی کردید یادتون هست کی وکجا وبا چه کسانی خواندید ؟؟؟  فراوان ، بله اولین علی اکبری که خواندم توام با استرس های زیاد بود که محضر حاج میرزا حسین معینی ، حاج اسماعیل معینی ، ومرشد محمد صالحی دلیگانی ، اقای ترابی ، اقای کریمی ، وخیلی از ذاکرهای محل مان ، اقای قاسمی ، اقای رمضانی ، اینها بودند که همه شون از بزرگانند که چند نفرشان به رحمت خدا رفتند اولین علی اکبر را انزمان خواندم .. 
لباس شهادت را چه زمانی پوشیدید ؟؟ 
لباس شهادت خوانی وعباس خوانی را در زمان 20 سالگی یاد دارم که سرباز بودم از سربازی که امدم رفقا خیلی اصرار داشتند که من نقش ابوالفضل را بخونم ولباسشو به تن کنم ، گفتم من در خودم نمی بینم هنوز که بتوانم نقش عباس را بخونم ولی هیئت مان خیلی استقبال کننده بودند واز روز اولی که آمدم در تعزیه اونها مشوق من بودند وبا اصرارهای زیاد لباس عباس را پوشیدم ونسخه ابوالفضل را هم در نگهبانی های سربازی ام در دوران جنگ در منطقه جنگی سر پست های نگهبانی حفظ کرده بودم شروع به خواندن کردم .... 
جناب نرگس خانی چند عامل اگر در یک تعزیه خوان باشد ان تعزیه خوان در کارش موفق است . یکی فیزیک ودیگری چهره ودر اخر صدای تعزیه خوان میباشد به نظر شما کدام مهمتر است برای موفقیت یک تعزیه خوان ؟؟ اینهائی که فرمودید همه اش از عاملهای مهم است که یک تعزیه خوان ویک شبیه خوان باید داشته باشد مثل شاعر میفرماید ..صد نکته غیر حسن بباید که تا کسی ،،محبوب طبع مردم صاحب نظر شود ..ولی من اعتقادم بر اینه که یک تعزیه خوان از بطن کار باید زیر دست یک استادی که در تعزیه تجربه دارد ، علم تعزیه را دارد ، علم آموزندگی تعزیه را دارد تعزیه بخواند وشروع به کار کند تا این درخت بارور بشه و بتواند یک تعزیه خوان شاخص باشد که بتواند تعزیه را درک کند تا بتواند در کارهای تعزیه تاثیر گزار باشد جناب نرگس خانی بفرمائید دید شما امروزه نسبت به تعزیه بصورت هنر هسته ویا اینکه برای بعضی ها یک شغل شده وبصورت یک شغل وحرفه بهش نگاه میکنید ؟ شما جنبه هنری تعزیه براتون مهمتر است یا حرفه وشغل بودن تعزیه ؟؟

خدمت شما عرض کنم که امروز روزگاری شده که خرج ومخارج ها زیاد شده واستقبال کنندگان از تعزیه هم زیاد شده و ذاکرهای امام حسین هم زیاد شدند دیدگاه این حقیر اینه که هیچ موقع یک تعزیه خوان نمیتواند تعزیه خوانی را شغل خودش قرار بده چون که خودش نمیتواند به مردم بگوید من میخواهم برایتان تعزیه بخوانم باید استقبال کننده داشته باشد وقتی که استقبال کننده زیاد شد  وکارش باعث ارزش شد ومردم بهره برداری بیشتری کردند نا خود اگاه از شغل های دیگه دستش کوتاه میشود وگرایش پیدا میکنه به تعزیه خوانی که یک تعزیه خوان هم بالاخره زندگی داره ، یک تعزیه خوان امرار معاش داره، زن وزندگی داره،باید حفظ زندگی بکنه  ودرکنار زندگی باید تعزیه اش را هم بخواند چون استقبال کننده زیاد داره حالا بعضی ها می آیند دیدگاه شون را میذارند و میگویند این شغلش شده ،این شغل نیست این عشقه ،ولی نسبت به اینکه کارش خیلی مورد اهمیت قرار گرفته واستقبال کننده زیاد داره در این کنار امرار معاش هم میکند.......

جناب نرگس خانی تعزیه امروز را چگونه می بینید ؟ آیا از دید شما که یک شهادت خوان مطرح ایران هستید این فرم وسبک واین نوع تعزیه هائی که دارد ارائه میشود مخصوصا" در اصفهان راضی کننده است ؟؟؟
  تعزیه امروز از نظر اینکه مردم خیلی مجذوبش هستند این را نمیشه منکر بشی ولی ساختار تعزیه از قدیمه شعرای بزرگ قدیمی بودند که در زمان پیشینیان مسئولیت پیدا کردند و این مجالس تعزیه را ساختند واز قدیم تا به حال دارند میخوانند ولی امروزباید دیدگاه مردم به تعزیه جوری باشد که تعزیه هم نسبت به همه نوع دیگه که در صنعت ودر علم ودر فرهنگ پیشرفت کرده باید تعزیه هم پیشرفتی داشته باشد ویک جذابیت های امروزی داشته باشد مثل موسیقی اصیل ما که استادان بزرگ مثل بنان مثل تاج اصفهانی مثل ملک مسعودی اینها میخواندند خوانندگان امروز موسیقی ما آمدند پاپ میخوانند به نوعی تصنیف هائی که میخوانند مجذوب تر است وآرامش مردم امروز اهمیتش بیشتر است چون دیگه گنجایش نیست که مثل مداح های قدیم که یک قصیده را می خواندند یک ساعت ونیم 150 بیت بود که تازه به نتیجه گیری برسند امروز گنجایش نیست در ذهنیت مردم که بخواهند یکساعت ونیم وقت شان را بگیری باید ظرف ده دقیقه تا یک ربع گویای مطلبت باشی ویک بهره برداری در این چند دقیقه داشته باشی تعزیه را هم باید به این دید گاه بهش نگاه بکنند وبزرگانی که دستشان میرسه علمشو دارند تبحرشو دارند تدبرشو دارند بیایند ویک ساختار امروزی به تعزیه بدهند یک پوششی بهش بدهند که مجذوب تر شود ومردم بیشتر استقبال کنند   امروز جوان های ما خیلی علاقه مندند هر جائی ما تعزیه میخوانیم می بینیم بیشتر صنف جوان گرایش پیدا کردند به تعزیه واین باعث اش اینه که بعضی از این آهنگ هائی که امروزاز نظر تعزیه خوانی از نظر موزیک زنان تعزیه ساخته شده ودارند میخوانند بیشتر مردم استقبال میکنند بعضی از آهنگ های قدیم هم باید حفظ شود نسبت به قدمت تعزیه وبه ماندگاری تعزیه .....

عرض بنده هم همین جاست آیا اگر قرار باشد آهنگ ها وشعرهای جدید بیاورند آیا لطمه ای به اصالت تعزیه که خیلی مدّ نظر هست زده نمیشود ؟؟

خدمت شما عرض کنم که باید ببینند شعر چی هست که میخواهند جایگزین شعر قبلی بکنند ؟ باید شعرامروزی نسبت به علم امروزی باشد محتوای قدیم در نظر گرفته باشد ، عرفانش ، مطلبش، حدفش ، واون شعری که میخواهی جایگزین شعر قبلی بکنی باید حدف اون شعر قبلی را بیشتر رصد کند نه اینکه خدای نکرده اون شعر را تکذیب کند وبه تعزیه ضربه بزند .. آقای نرگس خانی شعرهای تعزیه ما سنتی وسینه به سینه حفظ شدند حال اگر شعری جایگزین شد ؟ آیا تضمینی هست که یکروز دیگر یک شعر بهتری نگذارند ؟ آیا با این کار روزی نمیرسد که هیچکدام از شعرهای تعزیه ها دیگه نیستند ویک چیز جدیدی شده ؟اصل تعزیه تکلیفش چیست ؟ چرا همین یک مسئله مهمی است وخیلی هم حاده که خیلی باید بهش رسیدگی شود ولی آواهای تعزیه چونکه از قدیم واز موسیقی ایرانی حالا درتعزیه خیلی نمیشه گفت موسیقی چون موسیقی وقتی که گویا بشه باید اصالت موسیقی خوانی هم باشه تعزیه چون از نظر مذهب وتعزیت وعزاداری سرچشمه گرفته وساختار تعزیه یعنی تعزیت برای امام حسین واهل بیت عصمت وطهارت است قدیم الاایام میگفتند روش خوانی باید به قول فرمایش شما آن روشهائی که ساختار در تعزیه شده وماندگار شده وسینه به سینه آمده تا امروز به دست ما رسیده اینها هم باید ساخته وپرداخته بشه هر چه شکوفا تر بدست آیندگان سپرده بشه که اون قدمت تعزیه حفظ بشه جناب نرگس خانی این سئوال برای من همیشه هست  در تعزیه شهادت مسلم می بینیم که به سبک گل پونه های مرحوم ایرج بسطامی خوانده میشود وخیلی هم زیباست آیا تضمینی هست که فردا یکی دیگه نیاد وبه سبک ابی وداریوش وخواننده های اونور آبی نخواندند ؟؟هیچ کسی تضمینی برای اینکار دارد؟؟ خدمت شما عرض کنم که یک سئوالی یکی از دوستانمان از یکی از استادان موسیقی کرد وگفت من باید چه آوائی بخوانم که موسیقی باشد ؟ بعد جواب خیلی متینی اون استاد داد وگفت که هر جوری که میتونی بخوان ولی باید جوری بخوانی که مجذوب کننده اذهان مردم باشی  ، ببین هر موقع توانستی جوری بخوانی که استقبال کننده داشته باشی این خودش میشه نو آوری موسیقی  .ولی حفظ تعزیه با آواهای خود تعزیه هست نه اینکه با آواهای دیگر بیائی استفاده کنی بنام تعزیه آن موسیقی که میاد گل پونه ها را میخواند اون حفظ موسیقی وتمدن ایران است تعزیه هم باید آواهای خودش خوانده بشه حفظ تعزیه وآواهای تعزیه ایرانی .... جناب به نظرم میرسد که شما با حفظ سنت ها در تعزیه بیشتر موافق هستید تا اینکه تغیراتی درش داده شود ؟؟ بله ، سنت تعزیه که یکی از مهمترین اصول تعزیه هست ولی یک تحولی هم باید باشد که نسبت به سنت واصالت تعزیه هم ضربه نباشد..... حال این تحول که شما میفرمائید یا همون نو آوری در تعزیه چه کسانی میتوانند این کار را انجام دهند ؟ آیا وقتی میخواهند نو آوری کنند بایستی یک عده از بزرگان واساتید وریش سفیدان تعزیه بنشینند واین را تائید نمایند ویا هرکه از راه رسید میتواند خودش یک تکه ای بگذارد وبگوید من نو آوری کردم ؟؟ نه این باید هر کسی هم که الان میتواند یک شعری بگه یک بیتی بگه یک آوائی را میتواند انتقادکند در تعزیه وپیشنهادش مورد قبول باشد باید زیر نظر اساتید واونهائی که صاحب نظرند تائید بشه وبا نظریه اونها گویا بشود در تعزیه جناب نرگس خانی خود شما هم ماشاالله دارید کم کم به پیشکوتان تعزیه نزدیک میشوید و میروید که پیشکسوت تعزیه شوید خواستم نظرتون را راجع به پیشکوتان بدانم چیست ؟؟  والله گفت که : چه خواهی که نامت رود در جهان . مکن نام نیک بزرگان نهان . این یک گفتاری هست که از بزرگان نمان بوده وهست وفرموده امام علی وامامان  و روایتها واحادیث اینه که هر کسی باید ادب داشته باشد هرکس ادب داشته باشد میتواند موفق باسد ویکی از سرچشمه های ادب اینه که آدم به بزرگترش احترام بگذاره وقتی که میبینیم یک پیش کسوتی وارد یک مجلس میشه وتو نسبت به اون کمتری اینو باید در خودت قبول داشته باشی واحترام بگذاری به اون کسی که کسوتش از شما بیشتره این احترام شمارا بزرگ میکند کوچکت نمیکند وهر کسی هم این رویه را پیش گرفت موفق شده وهر کسی هم امد با تخریب دیگران وتکذیب دیگران با بی احترامی به دیگران یک کاری را شروع کرد این چیزی نمیشه که همه متوجه میشوند ...

من انچه در شما دیدم وآشنائی با شما دارم همیشه احترام بزرگترها را داشته اید واین از ادب ومعرفت خودتان است آیا به نظرتان جوانهای امروزی این موضوع را رعایت میکنند ؟؟

والله در اکثریت شان  نه ولی اقلیتشان بعضی هاشون شاید این رویه را داشته باشند ولی اکثریت شان این جوانهای امروزی اصلا" توی این آموزه چیزی ندارند وتبحری ندارند ..من خدا وکیلی بدون اغراق  یک شب در عالم خواب دیدم که یک مجلس تعزیه خوانی بود که اینقدر جمعیت امده بود وتمام این تعزیه خوانهائی که از من کسوتشون بالا تره منجمله استاد حیدری آقای جواهری اقای طاهری اقای رضائی اقای محمدی وخیلی از تعزیه خوانهائی که الان حضور ذهن ندارم اسمشون را بگم توی خواب دیدمشون به من گفتند بیا لباس عباس را بپوش گفتم اصلا" من به خودم اجاره نمیدهم به روح مقدس ابوالفضل این گفته با صراحت وصداقته که در عالم خواب این را دیدم به من گفتند بیا عباس را بخوان من گفتم من نمی پوشم ان همه اساتید وبزرگان وپیش کسوتان تعزیه ایستاده اند من بیام عباس را بپوشم ؟ گفت نه اینجا تو باید عباس را بخوانی گفتم اگه اینها بدشون نیاد وتحسین کنند که من بپوشم من میپوشم ودر خدمتشان هستم ولی نسبت به وجود خودم این ها قابل احترامند اینها پیش کسوتان من هستند وبزرگان تعزیه هستند باید اینها بخوانند اول حق تقدم با اینهاست بعد به من میرسد وبه هم نوعان من واین یکی از آموزه هائیست که یک تعزیه خوان ودر هر رشته ای نه تعزیه که خواست فعالیت کند باید احترام بزرگتر وپیش کسوتش را داشته باشد ....

از اون قدیمی ها که به اصطلاح چها تا پیراهن بیشتر پاره کردند واز شما قدیمی تر هستند وشهادت خوان هم هستند کار کدام را می پسندید ؟؟

من چون که خودم از بچه خوانی آمدم در تعزیه به همشون ارادت خاصی داشتم ودارم واکثریت شون را هم دوست دارم چون اول دم از امام حسین میزنند که این مهمتر از همه قضایاست بعد میاد تفکیک میشه از نظر هنری واز نظر سبک خوانی از نظر اصالت یک شخصیتی که بتواند ارائه بده هنرش را واز همه شون هم بهره برداری کردم نمیگم که حالا از یکیشون بهره نبردم کار همه شون را دیدم وکارهای همه شون را میبینم ومیتوانم از کارهایشون هم یک سر لوحه هائی برای خودم تعین کنم ویک کارهائی از خودم ارائه بدم ....

اتفاق افتاده که یک شعری یا یک سبکی در تعزیه میخوانید فردایش میبینید همان را دارند میخوانند چه حسی بهتون دست میده وقتی مشاهده میکنید ؟؟

والله من یک جاهائی که یک عنایتی بشود ویک چیزی خوانده شود در تعزیه مثل سه چهار سال پیش خمینی شهر در تعزیه ابوالفضل یک ماهوری اقای صالحی شروع کرد به نواختن من خواندم آمد پشت خیمه که آقای محمدی شمر بودند بعد یک روزی با اقای معنوی زاده که شیپور زن دائمی من میباشند داشت شیپور میزد وهمیشه این بحر طویل عباس را در آوای ماهور خوانده میشد . اون شب ایشون داشت توی گفتگو های شمر وعباس دشتی میزد توی ذهن من تداعی شد که این بحر طویل را هم توی همین آوای دشتی بخونم وخواندم ودیدیم که انگار یک جذابیت خاصی پیدا کرد . تا امدیم رفتیم خمینی شهر آقای صالحی داشت نی میزد گفتم آوای ماهور را برگردان توی دشتی واین بحر طویل را توی دشتی خواندیم تا امد اون لحنی که منم نور ومنم نار را خواندیم یک حماسه آفرینی در تعزیه شد که الان خیلی از بلوتوث های موبایل دوستانمان این هست وخودم هم دیگه نمیتونم اون را بخونم و اون جو و اون حالت پیش نیامده  ونمی اید هر چه هم تلاش میکنم . ولی خیلی ها آمدند  وهمین سبک را رفتند شادش کزدند از حماسه افرینی آوردندش تو آهنگهای لهو ولعب که باعث تزلزل در تعزیه شده ..... 

جناب نرگس خانی توی اصفهان با این همه اسبی که وارد تعزیه میکنند خدای نکرده قصد جسارت ندارم ملی خیلی ها میگن که جنبه دیدن اسب ها خیلی بیشتر از خود تعزیه هست آیا واقعا" اینهمه اسب لازم است ؟

والله اسب که لازمه میگم همانطوری که تعزیه خوان زیاد شده بانی زیاد شده اسب دارها هم زیاد شده . حالا اینهمه هم که اسب میاورند همه شون هم برای کار تعزیه جواب گو نیستند در اینهمه اسبی که میارن شاید الان 50 تا اسب داشته باشیم در اصفهان که جوابگوی تعزیه باشند وبه یک تعزیه خوان سواری خوب بدهند که بتواند تعزیه خوب بخواند 

اقای نرگس خانی اسب تعزیه مشخص است همه اسبی را که نباید بیاورند در تعزیه شب گذشته که در تعزیه خودتان بودم از بس این اسبها خاک وگِل پاشیدند روی صورت ولباسمون که وقتی میخواستیم بلند بشیم یک تکه گِل بودیم آخه ریه های خودتان هم که بر اثر اینهمه گرد وخاک خراب میشه !!

والله با این مشکل مواجه هستیم ولی چون که داریم دم از امام حسین میزنیم و میگیم مجلس امام حسین است از اون طرف هم مسئولیت برامون ایجاد میشود که نمتوانیم به کسی بگیم که اسبت را نیاور باعث بشویم که دل کسی بسوزد وبگوید این چه تعزیه امام حسینی است که از خونه اش من را نا امید کردند واین قضیه خیلی مهمه ولی خود اون شخصی که اسبش را میاورد باید بداند ..یک استادی داریم اقای حاج علی اعظمی که از پیشکسوتان تعزیه ایران واصفهان است ایشون هر کسی را که میخواست بهش بگه تعزیه نخون بهش نمی گفت نخون ، تو بد میخونی ، میگفت عمو فاصله دهن تا گوش چند انگشته ؟میگفت چظور؟میگفت چهار انگشته تو خودت نمی فهمی بد میخونی ؟خودت باید بفهمی . حالا این قضیه هم خود اون که اسبش را آورده باید بدونه که یک اسبی در تعزیه هست با اون صلابت وبا اون ابهت وداره تعزیه را اداره میکنه اسب تو جوابگوی در تعزیه نیست باعث بهم ریختگی وتزلزل در تعزیه میشود. خودش باید خود داری کند ونیاورد ولی نمیشه هم یک کسی دلشو را بشکنی و مصدع اون بشی..... جناب نرگس خانی چه توصیه هئی برای جوانهائی که میخواهند تعزیه خوان شوند دارید ؟؟؟

توصیه من به جوانهای امروزی اینه که ما هرچه داریم بقول فرمایش حضرت امام خمینی رحمته الله علیه از هیئت ها وعزاداری ها  و سوگواری های اهل بیت است  ایام ایام فاطمیه وسوگواری حضرت زهرا (س) است توصیه من هم به جوانها همینه که در این راستا حرکت داشته باشند زندگی را طوری تداعی کنند که بقول فرمایش رهبر معظم در راستای ولایت مداری وحفظ تقوا وانتشار شعائرمذهبی که یکی از آنها همون تعزیه خوانی میشود بیایند زندگی شان را ادامه دهند وبا در خدمت استاد بودن وبا کسب تجربه ....

اقای نرگس خانی سئوالی بوده که من نپرسیدم وخودتان مایل باشید در باره آن توضیحاتی بفرمائید ؟؟

خدمت شما عرض کنم که الحمدالله شما که خیلی واقف به علم تعزیه وبیننده واقفی هستید به تعزیه و تمام این سئوالاتی که کردید همه فنی بود وهمه شون هم تخصصی بود وبه ذهن هر کسی هم نمیرسید ...

نظر لطف شماست ،،چه پیامی برای بینندگان سایت تعزیه سیرجان دارید ؟؟

آرزوی سلامتی برایشون دارم ودعا میکنم برای شما عزیزی که آمدید زحمت کشیدید در اینترنت واون سایت و مبلغ تعزیه وذاکری وسوگواری امام حسین شدید . آرزوی سلامتی برای بینندگان وآنهائیکه از این سایت بهره برداری میکنند دارم ...

لطف کردید وقت خودتان را به من دادید متشکرم انشاالله که برقرار باشید وسالهای سال علاقه مندان به تعزیه بتوانند از وجودتان استفاده کنند 

من هم برای شما ارزوی سلامتی وموفقیت دارم وبرای همه ی انهائیکه در حال وآینده در راستای کار امام حسین حرکت دارند آرزوی سلامتی برایشون دارم ... زنده باشید حاج آقا ... گفتگوئی بود ساده وخودمانی با شهادت خوان خوب وبسیار مودب تعزیه ایران واصفهان جناب حسن نرگس خانی از ایشان بخاطر همه چیز تشکر میکنم مخصوصا" از پذیرائی گرمشان  وامید وارم که دوستداران وعلاقه مندان به ایشان راضی شده باشند ....